Urmiye Gölü, İran'ın en büyük gölüdür ve aynı zamanda dünyanın en büyük ikinci tuz gölü olarak bilinir. Göl, 5,200 km² yüz ölçümüne sahiptir ve en derin noktası yaklaşık 16 metredir. Kuzey-güney uzunluğu 140 km, doğu-batı genişliği ise 55 km'dir. Göl içinde seviye durumuna göre 80 ile 100'den fazla ada bulunmaktadır. Göl havzanın büyüklüğü 52,209 km²'dir ve dışarı akışı olmayan kapalı havzalıdır. Şahı Adasında, Cengiz Han'ın torunu Hulagü Han'ın mezarı bulunmaktadır. Tebriz şehri, gölün kıyısındaki en büyük yerleşim merkezidir.

Urmiye Gölü ile Van Gölü'nün su toplama havzalarını birbirinden ayıran su bölümü çizgisi Türkiye-İran sınırıdır. Gölün normal tuzluluk oranı 130-160 gram/litre iken, su seviyesinin azalması ile bu oran 330 gram/litre seviyesine çıkmıştır. Bu durum, deniz tuzluluğunun sekiz katıdır. Göl çevresi, Hazar Denizi'nin ılıman etkisini engelleyen yüksek dağlarla çevrilidir. Denizlerin etkisine kapalı olduğu için bölgede karasal iklim hakimdir. Sıcaklık farkı oldukça fazladır; sıcaklıklar -20 ile 40 °C arasında değişir. Genellikle ilkbahar (%42) ve kışın (%36) düşen yağış miktarı 327 mm'dir.

Urmiye Gölü'ne 7 mevsimlik, 14 sürekli, toplamda 21 akarsu ve 39 su kanalı dökülmektedir. Azerşehr Çayı, Acıçay, Sofi Çayı ve Merdicay göle dökülen önemli akarsulardır. Ayrıca Zerrineh Nehri, Godar Deresi, Simineh Nehri, Zola Deresi, Zola, Nazlıdere, Baranduz ve Berdsur çayları da göle dökülmektedir.

Göçmen kuşlar için kışlak olan göl çevresinde endemik canlılar da yaşamaktadır. Göl çevresinde 200 kuş türü kayıt altına alınmıştır. Suda tuz oranının yüksek olmasından dolayı fazla bir canlı türü yaşamaz, ancak kuşların beslenmesinde önemli olan artemia mevcuttur. Pelikan, flamingo, spatula, martı, ibiş ve leylek gölde yaşayan kuş türleridir. Ayrıca 41 sürüngen ve 7 amfibi türü de bölgede yaşamaktadır.

Göl, 1975 yılında Ramsar alanı ve 1976 yılında UNESCO Biyosfer Rezervi listesine girmiştir. Ancak göl uzun zamandır küçülmektedir. Yılda yaklaşık 0,6 m ile 1 m arasında buharlaşma meydana gelmektedir. İran'da yağışın yetersiz, buharlaşmanın güçlü olduğu bir iklim hakimdir. Yağışların azaldığı zamanlarda yeraltı suları yoğun olarak kullanılmıştır. Su kıtlığının oluştuğu dönemlerde göl yüzeylerinde küçülme olmaktadır. 1975-2011 yılları arasında göl seviyesi 7 m alçalmıştır.

Göl sularının çekilmesinin nedenleri:

Göl sularının çekilerek tuzlu alanların ortaya çıkması çevre halkında endişeye neden olmuştur. Özellikle yakında bulunan Aral Gölü gibi bir örneğin bulunması tehdidi daha belirgin bir duruma getirmektedir. Göl çevresinde yaşamakta olan 13 milyon insan ve sekiz kentten altısı kuraklıktan önemli oranda etkilenecektir. Zaman içerisinde göl tabanında biriken 8 milyar ton tuzun fırtınalarla, 500 km çaplı bir alanda etkili olmasından endişelenilmektedir. Bu durumda Türkiye, Azerbaycan, Irak ve Ermenistan'da tarım ve şehirler olumsuz etkilenecektir.