Amik Gölü Oluşumu ve Özellikleri

Amik Gölü, Akdeniz bölgesinde, Hatay ilinde, Amik Ovası'nın çukur bölgesinde yer alan bir göldür. Eski yüz ölçümü yaklaşık 100 kilometre kare olan göl, suyunun dışarıya akıtılması sonucu küçülmüş ve son yapılan ölçümlere göre 60 kilometre kareye kadar düşmüştür. Amik Gölü'nün deniz seviyesinden yüksekliği 81 metre olup, derinliği oldukça azdır. Su seviyesinde mevsimsel olarak 2 metreye kadar değişiklikler gözlemlenebilir. Amik Gölü'nün çevresi düz ve bataklık bir zeminle kaplıdır. Ocak ve Nisan ayları arasında göl ve bataklık çevresi genişlerken, yazın daralarak hemen hemen yok olur.

Amik Gölü'ne Karasu, Muratpaşa ve Afrin çaylarının suları dökülmektedir. 13 kilometre uzunluğundaki Küçük Asi Çayı (Karadere) ise gölün bir kısmının suyunu Asi Irmağı'na boşaltır. Amik Gölü'nün suyu tatlıdır. Göl çevresi, küçültülerek kazanılan topraklar ekili alan haline getirilmiş ve sulama kanallarıyla değerlendirilmiştir. Amik Gölü, taşkınların önlenmesi ve yer altı suyunun beslenmesi gibi işlevlerinin yanı sıra, göçmen kuşların göç yollarında bir dinlenme alanı oluşturmasıyla da önemliydi. Avrupa ve Sibirya üzerinden Anadolu'ya uğrayan göçmen kuşların önemli bir kısmı Hatay üzerinden Afrika’ya göç etmektedir. Göçmen kuşlar göç esnasında atmosferdeki hava akımlarından yararlanır ve Belen Geçidi'ne vardıklarında bu hava akımı burada sona erer. Göl, kuşların bu noktada konaklaması için bir mola yeri oluştururdu.

Doğal denge için bir ders niteliğinde olan Amik Gölü'nün drenaj kanalları ile kurutulması, bu göç yolu ve devamında yaşamın bütününde kalıcı tahribatlar meydana getirmiştir. Bölgede bulunan köylüye toprak verilerek oy alma uğruna, vidanjörler yardımıyla suyunun etrafa dağıtılıp kurutulan, Hatay'ın ortasında yer alan ve şu an Amik Ovası olarak bilinen, bir zamanların kuş cenneti olan büyük bir göldü. Zamanın siyasi iktidarının kararları ile Amik Gölü'nün kurutulmasını takiben, suyun boşalttığı topraklar köylülere dağıtılmış, ancak sonradan çevrenin ekosisteminin değişmesi nedeniyle istenilen verime bir türlü ulaşılamamış ve civarda var olan araziler de dahil olmak üzere yer yer su baskınları ile karşılaşılmıştır. Fakat bu sonuçlar da siyasi yöneticiler tarafından göz ardı edilerek, ovanın ortasına bir de havaalanı kurulmuştur. Bu kesim her bahar ayında sular altında kalmakta, yakın zamanlarda da ortasında tekrar bir göl oluşmaya başlamıştır. Ayrıca kuş türleri için de önemli bir uğrak alanı olmuş olan bu Amik Gölü, 1960'lı yıllara ait haritalarda görülmektedir. Amik Gölü'nün kurutulması, Türkiye'deki insan eliyle yapılmış en büyük çevre facialarından biri olarak kabul edilir.